Калі вы ці ваш блізкі чалавек сталі ахвярай катаванняў ці бесчалавечнага абыходжання, абавязкова задакументуйце тое, што адбылося:
1. Звярніцеся ў праваабарончыя арганізацыі, каб падрабязна распавесці пад запіс (аўдыё ці відэа) пра тое, што з вамі адбылося, ці пра тое, сведкам якіх дзеянняў вы з'яўляліся. Паспрабуйце запомніць і ўдакладніць як мага больш дэталяў. Гэта важна для таго, каб задзейнічаць усе магчымыя механізмы па аказанні юрыдычнай дапамогі ў такім выпадку;
2. Падайце заяву ў раённае ўпраўленне Следчага камітэта або Следчы камітэт вашага горада, прайсці апытанне ў следчага, які павінен выдаць накіраванне на праходжанне судова-медыцынскай экспертызы. Калі пацярпелы знаходзіцца ў бальніцы — можна даслаць электронны зварот праз сайт Следчага камітэта, тады следчы павінен будзе прыйсці для апытання да ахвяры катаванняў і жорсткага абыходжання. Калі чалавек, да якога прыменены гвалт, знаходзіцца ў зняволенні, задзейнічайце адваката, каб падаць неабходныя скаргі;
3. Калі вы не гатовыя звяртацца ў Следчы камітэт, то можна самастойна прайсці медыцынскае абследаванне ў паліклініцы па месцы рэгістрацыі або ў прыватным медцэнтры. Такое абследаванне не з'яўляецца афіцыйным аглядам і не мае юрыдычнай сілы, аднак лекар зафіксуе атрыманыя траўмы і стан вашага здароўя. У любым выпадку, звярніцеся ў праваабарончыя арганізацыі для дакументавання катаванняў. Пры праходжанні інтэрв'ю з вамі будуць размаўляць падрыхтаваныя спецыялісты і псіхолаг. Можна звярнуцца ў Камітэт па расследаванні катаванняў у Беларусі.
4. Самастойнае дакументаванне праводзіцца вамі пры першай магчымасці і заключаецца ў тым, каб:
- сфатаграфаваць атрыманыя траўмы,
- запісаць важную інфармацыю ў аўдыё- або відэафармаце: дата, час і месца здарэння, дадзеныя асоб, якія маюць дачыненне да жорсткага абыходжання, дадзеныя аб сведках, ваш стан і самаадчуванне;
- захаваць копію медыцынскіх дакументаў пасля праходжання абследавання;
- захаваць тое адзенне, у якое вы былі апранутыя падчас здарэння.
Больш падрабязна аб тым, як самастойна задакументаваць тое, што адбылося, можна знайсці ў брашуры.
Калі чалавек знаходзіцца ў няволі, абавязкова зафіксуйце ўсе сведчанні аб катаваннях праз адваката. Калі ў вас ёсць Натарыяльная даверанасць (каб атрымаць натарыяльную даверанасць, неабходна адправіць адваката ў месца ўтрымання/заключэння чалавека для падпісання неабходных дакументаў), вы зможаце накіраваць скаргі самастойна ад імя зняволенага чалавека.
Не пакідайце без увагі катаванні, бесчалавечнае абыходжанне і парушэнне правоў чалавека пры затрыманні і ўтрыманні пад вартай. Дакументаванне і апублічванне дапаможа звяртацца ў міжнародныя органы (да спецдакладчыкаў ААН, Камітэт па правах чалавека, Камітэт па ліквідацыі дыскрымінацыі ў дачыненні да жанчын, Парламенцкую асамблею Савета Еўропы, структуры ЕС), мець магчымасць супрацьдзейнічаць паўтарэнню такіх падзей і прадухіліць іх паўтарэнне. Усвядоміць важнасць дакументавання катаванняў дапамагае серыя відэа на YouTube ад асветніцкага праекта DOCUMENT.
Калі вам патрэбен псіхолаг:
- Лінія псіхалагічнай дапамогі для жанчын ад Беларускага Жаночага Фонду: [email protected]
- < a href="https://www.samopomo.ch//">Сайт з бясплатнымі псіхолагамі, у т.л. спецыялізуюцца на тых, хто перажыў катаванні і жорсткае абыходжанне
- ДАВЕР - бясплатная псіхалагічная дапамога беларусам 2020
Самы першы крок - пачынайце шукаць чалавека адразу. Не чакайце навін ад супрацоўнікаў сілавых структур. У першыя гадзіны і дні затрымання выбіваюцца прызнальныя паказанні, якія кладуцца ў абвінавачанне. Таму чалавеку патрэбна своечасовая юрыдычная дапамога і падтрымка.
Тэлефоны ЦІП, ІЧУ, РУУС і судоў Менска (калі справа апынецца адміністрацыйнай</a > і чалавек атрымае адміністрацыйны арышт) можна знайсці па спасылцы. Падказка: у першую чаргу варта шукаць чалавека ў раённых РАУС па месцы пражывання. Тэлефоны аддзяленняў міліцыі ў іншых гарадах Беларусі шукайце тут. Калі па тэлефонах не атрымалася атрымаць ніякай інфармацыі, наведайце аддзяленне міліцыі і пакіньце заяву ў свабоднай форме аб знікненні чалавека, апісаўшы ўсе вядомыя абставіны. Цягам найбліжэйшага часу вам абавязаны паведаміць пра месцазнаходжанне затрыманага.
Далей займіцеся пошукам адваката, праз якога вы зможаце ў бліжэйшы час атрымаць усю інфармацыю аб затрыманым. Пры ўступленні адваката ў працэс без яго ведама ніякія следчыя дзеянні не павінны праводзіцца. Звярніцеся за дапамогай ў пошуку адваката да існуючых ініцыятыў Avocado.help, Юрыдычная служба "Вясна" або па кантактах у нашым тэлеграм-канале. Абавязкова дамовіцеся з адвакатам, каб ён зафіксаваў усе парушэнні ў дачыненні да затрыманага (псіхалагічны ціск, фізічны гвалт, неправамернае выкарыстанне сродкаў, парушэнне правоў) і падаў скаргі.
!Ні ў якім выпадку не варта верыць супрацоўнікам міліцыі, следчага камітэта ці КДБ!
Галоўнай мэтай гэтых людзей з'яўляецца дамагчыся як мага больш суровага пакарання для пераследуемага, ізаляваць яго/яе ад грамадства і схаваць усе ўласныя парушэнні. Адзіны спосаб, з дапамогай якога можна спыніць ці спыніць парушэнні з боку карнікаў, выключыць ціск ці катаванні - агучваць тое, што адбываецца.
Толькі такім чынам праваабарончая супольнасць, міжнароднае грамадства і незалежныя СМІ змогуць своечасова і адэкватна адрэагаваць на беззаконне ўлады і забяспечыць салідарнасць, матэрыяльную і інфармацыйную падтрымку.